Przedszkole nr 1 w Nowej Dębie jako jedyne od marca 2009 r. realizuje Program "Mały Odkrywca w Przedszkolu". Jest to program współfinansowany z funduszy Unii Europejskiej. Program ZAJĄCZEK przeznaczony jest dla młodszych przedszkolaków (4-latków). Główną postacią jest „Zaczarowany Zajączek”. Pisząc listy do dzieci, inspiruje je on do poznawania zjawisk oraz wyjaśnia ciekawe dla dziecka zagadnienia. Dzieci doświadczają jego obecności, chociaż nigdy go nie zobaczą, gdyż Zajączek wykonuje drobne gesty w stronę dzieci, np. zostawia im w butach cukierki. Dzieci pomagają Zajączkowi rozwiązywać różne problemy, np. rysują paśnik dla sarny, która jest głodna w lesie, rozmrażają bryłkę lodu i doradzają smarowanie kremem rączek eskimoskim dzieciom przed wyjściem na mróz – oczywiście robiąc wcześniej odpowiednie eksperymenty. Zajączek inspiruje maluchy do przeprowadzania eksperymentów i badań. Niektóre z nich obrazują celowość codziennych, drobnych działań – obserwacja napięcia powierzchniowego, eksperyment z olejem i z wodą mydlaną, który ukazuje maluchom zasady higieny osobistej i konieczność mycia rączek. Eksperyment ze śliną i chlebem pokazuje, że warto myć zęby po posiłku. Demonstracja przemiany energii elektrycznej i kinestetycznej w energię cieplną i uświadomienie dzieciom ciepła ich ciała, obrazuje konieczność ochrony tego ciepła i sensowność ubierania się. Podczas zajęć jest dużo ruchu. Dzieci utrwalają wyrazy skacząc po nich jak po kamieniach np. przechodząc przez rwący strumień, bawiąc się w ciepło/zimno czy w chowanego. Maluchy poznają literki, ale tylko w wyrazach, z którymi są związane emocjonalnie, np. pierwsza litera swojego imienia, imienia mamy i taty. Podczas nauki czytania książeczek występują elementy dramy, gdyż to nie dzieci uczą się czytać a... misie. Dzieci ucząc swoje misie czytania same mimowolnie się uczą :-)
Program WYSPA przeznaczony dla starszych przedszkolaków (5-6 latków) jest logicznie skonstruowaną grą przygodową. Dzieci stają się podróżnikami, którzy znaleźli się na bezludnej wyspie. Na wyspie znajdują klucz, który przenosi ich w czasie i przestrzeni. Dzieci odbywają podróż, podczas której, poznają różne kontynenty, kulturę i obyczaje Indian, Chińczyków oraz starożytnych cywilizacji Sumerów, Azteków i Majów. Dzieci odgrywają szereg „mini dram”. Drama, czyli odegranie roli, którą dziecko samo dla siebie wymyśliło, jest swoistą okazją dla dziecka, do skontaktowania się tą częścią siebie, która zazwyczaj nie jest eksponowana w codziennym życiu. Dzieci przebierają się, wykonują dla siebie stroje z kawałków materiałów, malują twarze. Dzieci mają również możliwość w różny sposób wyrazić siebie i głębiej uświadomić sobie swoje własne „ja”. Malują swój herb, będąc rycerzami, tworzą swój talizman w Afryce czy przybierają indiańskie imię, które najlepiej określa jakąś cechę ich charakteru. Na zajęciach jest dużo ruchu, zabaw literkami i wyrazami. Dzieci mają wprawki do pisania, np. piszą listy do rodziców, rozwijają spostrzegawczość, twórczość i kreatywność. Dzięki wiedzy, którą nabywają, podróżnicy pomagają tubylczej ludności, która w zamian wskazuje im drogę w dalszej podróży. Dlatego podczas zajęć wykonywanych jest dużo eksperymentów, które wyjaśniają różne zjawiska chemiczne i fizyczne, z którymi stykamy się na co dzień. Na przykład, żeby uratować afrykańską wioskę przed czarami złego czarodzieja, dzieci muszą spowodować, żeby dwie piłeczki do ping-ponga zawieszone na nitkach zetknęły się ze sobą. Nie można ich jednak niczym dotknąć! Rozwiązaniem jest dmuchnięcie między pingpongi. Ruch powietrza zmniejsza ciśnienie między nimi i piłeczki stykają się ze sobą. Aby znaleźć to rozwiązanie, dzieci poznają zasady aerodynamiki, robią eksperymenty, które pokazują im, dlaczego samolot lata, jak zmienia się ciśnienie powietrza, kiedy jest ono w ruchu.
Przedszkolaki uczestniczące w tego typu programach znacznie lepiej radzą sobie w szkole z czytaniem, mają szerszy zakres wiedzy, dzięki czemu są pewniejsze siebie, co najczęściej przekłada się często na dobre relacje z rówieśnikami i lepsze oceny. Program spotykał się z dużą aprobatą dzieci i rodziców.
Barbara Fornal